Her Şey Bir Gazete İlanıyla Başladı: Şaka Değil, Tarihi Bir Kişilik… İşte Amerika İmpartoru I. Norton!

Posted by

Tam adı Joshua Abraham Norton 1818 – 8 Ocak 1880 arasında yaşamış hayli dikkat çekici biriydi. 1863 yılında III. Napolyon‘un Meksika’yı işgal etmesi üzerine unvanına bir de “Meksika’nın Koruyucusu” nu ekledi. Yaşam öyküsü bilinmeye değer.

PARALI İLANLA DUYURULAN İMPARATORLUK

Norton İngiltere’de doğmasına rağmen gençlik yıllarını Güney Afrika’da geçirdi. 1849’da geldiği San Fransico’da girdiği ticarette pek başarılı olamayıp mahvolmanın eşiğine geldikten sonra zaten uzun süredir ilgisini çeken siyasetin içinde buldu kendisini. Birleşik Devletler’in yasal ve siyasi yapılarının yetersizliklerini düşünerek tamamen hoşnutsuzluğa kapıldığı yıl 1859‘dur. Söz konusu yılın Temmuz ayında “Birlik Vatandaşları”na hitaben kısa bir manifesto yayınladı. Bu manifesto Joshua’nın gördüğü ulusal krizi en geniş şekilde özetliyor, bu krizi en temel düzeyde ele almak için harekete geçme zorunluluğunu ortaya koyuyordu. Manifesto San Francisco Daily Evening Bulletin gazetesinde ücretli bir ilan olarak yayınlandı.

İlanın yayınlanışından iki ay sonra, yani 17 Eylül 1859’da Norton, kendisini “Birleşik Devletler İmparatoru” ilan eden aşağıdaki mektubu yine Bulletin gazetesinin ofisine elden teslim etti. Mektupta şu ifadeler vardı:

“Ben, Joshua Norton, eskiden Ümit Burnu’ndaki Algoa Körfezi’nde ve son 9 yıl 10 aydır Kaliforniya’nın San Francisco kentinde yaşıyorum. Birleşik Devletler vatandaşlarının büyük çoğunluğunun kesin isteği ve arzusu üzerine, kendimi Birleşik Devletler’in İmparatoru ilan ediyorum; ve bu vesileyle bana verilen yetkiye dayanarak, Birliğin farklı Eyaletlerinin temsilcilerine, önümüzdeki Şubat ayının 1. gününde bu kentteki Musical Hall’da toplanmalarını ve orada, Birliğin mevcut yasalarında ülkenin içinde bulunduğu kötülükleri iyileştirebilecek ve böylece hem içeride hem de dışarıda istikrar ve bütünlüğümüze güven duyulmasını sağlayacak değişiklikler yapmalarını emrediyorum.

 I. NORTON. Birleşik Devletler İmparatoru”

Gazete, mizahi bir etki yaratmak için mektubu o akşamki baskısında yayınladı ve böylece Norton’un Amerika Birleşik Devletleri üzerindeki 21 yıllık tuhaf “hükümdarlığı” başlamış oldu. San Francisco, Kaliforniya’daki Wells Fargo Tarih Müzesi’nde sergilenen, imparator I. Norton’un imtiyazlarının “belirli taraflarca” üstlenilmesine ilişkin yayınladığı tarihsiz bir bildiri de yer alır.

KONGREYİ LAĞVEDEN KARARI ÇIKARDI

Norton, 12 Ekim 1859’da Birleşik Devletler Kongresi’ni resmen lağveden bir kararname de dahil olmak üzere, devlet meselelerine ilişkin çok sayıda kararname yayınladı. Ocak 1860’ta yayınlanan aşağıdaki kararnameyle ABD Kongresi’nin seçilmiş yetkililerini görevden almak üzere orduyu göreve çağırdı:

“MADEM Kİ, kendilerine Ulusal Kongre adını veren bir grup insan, söz konusu Kongre’nin lağvedildiğini ilan eden 12 Ekim tarihli İmparatorluk fermanımızı ihlal ederek şu anda Washington’da oturum halindedir;

MADEM Kİ, İmparatorluğumuzun huzuru için söz konusu kararnameye harfiyen uyulması gerekmektedir;

ŞİMDİ, BU NEDENLE, Ordularımızın Başkomutanı Tümgeneral Scott’a, bu Kararnamemizi alır almaz, uygun bir kuvvetle harekete geçmesini ve Kongre Salonlarını temizlemesini emrediyorum.”

Norton’un emirleri ordu tarafından göz ardı edildi ve Kongre de aynı şekilde kararnameyi kabul etmeyip çalışmalarını sürdürdü. Temmuz 1860’ta yayınlanan bir kararnameyle cumhuriyetin geçici bir monarşi lehine feshedilmesini emreden Norton 1862’de bir genelge yayınlayarak hem Roma Katolik Kilisesi’ne hem de Protestan kiliselerine, İç Savaş’a yol açan pek çok anlaşmazlığı çözme umuduyla, kendisini alenen “İmparator” olarak takdis etmelerini emretti.

Norton daha sonra dikkatini hem siyasi hem de sosyal başka konulara çevirdi. San Francisco Daily Herald’da yayınlanan 12 Ağustos 1869 tarihli bir bildiride, Demokrat ve Cumhuriyetçi partilerin lağvedildiğini ilan etti ve “şu anda bölgemizde var olan parti çekişmelerinin anlaşmazlıklarını yatıştırmayı arzuladığını” açıkladı.

İLK BM FİKRİ ONUNDU

Norton zaman zaman ileri görüşlüydü ve bazı imparatorluk kararnameleri derin bir öngörü sergiliyordu. Bir Milletler Cemiyeti kurulması için talimatlar verdiği söylenir, Dinler veya mezhepleri arasında her türlü çatışmayı açıkça yasaklamıştır ve Oakland ile San Francisco’yu birbirine bağlayan bir asma köprü veya tünel inşa edilmesi çağrısında bulunan birkaç kararname yayınlamıştır.

Ölümünden uzun bir süre sonra benzer yapılar San Francisco-Oakland Körfez Köprüsü ve Transbay Tüpü şeklinde inşa edildi ve 1930’lardan beri Körfez Köprüsü’ne İmparator Norton’un adının verilmesi veya en azından köprüye onursal bir isim olarak “İmparator Norton Köprüsü “nün eklenmesi için çabalar vardı.

ADINA PARA BASILDI

Kendisini “Birleşik Devletler İmparatoru” ilan ettiğinde etrafındaki dünyayla ilişkisini dramatik bir şekilde sıfırladı. Norton’un resmi bir siyasi gücü yoktu, ancak yine de San Francisco’da saygılı bir şekilde muamele gördü ve adına para çıkarıldı, sık sık gittiği bazı işyerlerinde onurlandırıldı. Bazıları Norton’un deli ya da eksantrik olduğunu düşünse de San Francisco ve şehrin daha geniş Kuzey Kaliforniya yörüngesinde yaşayanlar onun imparatorluk varlığından hoşlanıyor ve sık sık gazetelere verdiği demeçleri dikkate alıyordu. Norton, iyi konumdaki arkadaşları ve sempatizanlarından ücretsiz feribot ve tren geçişi ile kira yardımı ve ücretsiz yemek gibi çeşitli iyilikler alsa da, şehrin tüccarları da onun imajını taşıyan hediyelik eşyalar satarak şöhretinden yararlandı. “Norton’un biyografisini yazan William Drury “San Francisco İmparator Norton’la yaşıyordu, Norton San Francisco’yla değil” diye yazmıştır.

8 Ocak 1880’de Norton birden bire yere yığılıverdi. Tıbbi tedavi göremeden hayatını kaybetti. San Francisco Chronicle’a göre, cenaze töreninde 10 binden fazla kişi ona saygılarını sunmak için San Francisco sokaklarına doldu. Norton, Mark Twain, Robert Louis Stevenson, Christopher Moore, Morris, René Goscinny, Selma Lagerlöf, Neil Gaiman, Mircea Cărtărescu ve Charles Bukowski’nin edebiyatındaki karakterlerin temeli olarak ölümsüzleştirildi.

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir