‘Türkiye’de Çoğulculuk Radikalleşmeyle Karşı Karşıya: Çoğunluğu Müslüman Bir Ülkede Din ve Radikal Tutumlar Araştırması’ isimli araştırma 2016 ve 2020’de düzenlenen iki kapsamlı ankete dayanıyor.
6 bin 989 ve 7 bin 280 kişiden oluşan temsili örneklerle yüz yüze görüşmelerle hazırlanan bu iki ankette dini kimlik, dindarlık düzeyleri ile inanç ve etnik/dini kökenlerdeki farklılıklara karşı hoşgörü gibi unsurlar irdeleniyor.
Türkiye nüfusunun çoğunluğunun Müslüman ve Sünni olduğunun belirtildiği raporda, bu oranın 2016’da yüzde 84, 2020’deyse yüzde 87 olduğu belirtiliyor.
Anketlere katılanların çoğunluğunun ‘inançlarının farkında olmadıklarını veya iyi bilmediklerini’ söylediğinin kaydedildiği raporda, “2016’da ankete katılanların yüzde 59’u inancını bilmediğini söylerken bu oran 2020’de yüzde 71’e çıktı” deniyor.
LAİKLİK TERCİHİ YÜKSEK
TEPAV çalışmasına göre bu iki ankete de katılanların çoğunluğu laik bir ülkede yaşamayı tercih ediyor ve iki anket arasındaki geçen zaman içinde de bu oran yükseliyor.
Anket sonuçlarına göre 2016’da katılımcıların yüzde 75’i laik bir ülkede yaşamayı arzu ederken bu oran 2020’de yüzde 81’e çıkıyor.
Benzer şekilde katılımcıların çoğunluğu demokratik bir ülkede yaşamaktan da memnun. Anket sorularına yanıt verenlerin 2016’da yüzde 22’si, 2020’deyse yüzde 17’si şeriat kurallarına göre olan bir hukuk sistemini tercih edeceğini söylüyor.
RADİKALLEŞMEDE DÜŞÜŞ
Rapora göre her iki anket de Türkiye’deki insanların genel olarak çoğulcu olduğunu gösteriyor.
2016 ile 2020 sonuçları kıyaslandığında çoğulculuk eğilimi artış gösterirken, katılımcıların sadece yüzde 21’i ‘dindar olmayan bir insanın ahlaklı olamayacağını’ düşünüyor.
Bu arada iki anket arasındaki geçen zamanda artan çoğulculuk eğilimini doğrulayacak şekilde katılımcılar arasında kendi inanç ve uygulamalarının en doğrusu olduğunu belirtenlerin oranında da düşüş gözleniyor. Çalışmaya göre 2016’da yüzde 47 olan bu oran 2020’de yüzde 36’ya düşüyor.
Çoğulculuğun yanı sıra radikalleşme oranını da irdeleyen rapor ideolojik radikalleşme endeksine göre katılımcıların 2016’da yüzde 4’ünün, 2020’deyse yüzde 2’sinin radikal dini tutum içinde olduğu tespiti yer alıyor.